vrijdag 5 september 2014

Schiermonnikoog verandert, maar blijft hetzelfde.

De middagbus is voorbij. Het is weer stil geworden bij Van der Werff. Hier en daar zitten mensen in hun eentje met de krant te knisperen of met zijn tweeën te fluisteren. De ballen op het groene laken tikken tegen elkaar aan. Iemand is aan het oefenen en legt de ballen weer terug op de uitgangspositie. De ober in het zwarte pak rammelt met de kopjes en rinkelt met de lepeltjes. De ouwe brompot sluipt binnen in zijn wat flodderige oberpak. Zijn haar als altijd door de war. Hij draait een zware Van Nelle. Kort groet hij, kijkend over de rand van zijn brilletje heen. Hij pakt een kopje koffie en een krant en gaat zitten, stilte om zich heen verspreidend. De bleke februarimiddag-zon verlicht een enkel aloud, met verschoten bruin kleed bedekt tafeltje bij het raam.




Fischer is er niet meer
Dit schreef ik in februari 2006. De baas van Van der Werff, Jan Fischer, ook wel Jan Blauwpak genoemd, liep toen nog rond in het hotel dat hij schijnbaar voor bijna geen andere reden verliet dan om de mensen van de pier te halen, als er een boot aangekomen was. Vroeger per grote zwarte limousine, daarna lange tijd met een oude blauwe Van der Werff-bus. Fischer is er niet meer. Hij overleed zaterdag jl., 31 augustus, op 74-jarige leeftijd. Hij had sinds 1982 de tent gerund op een manier die er voor zorgde dat je kon zeggen 'Schiermonnikoog verandert, maar blijft hetzelfde'. Met pijn in het hart werden er in 1994 en 2007 uitbreidingen doorgevoerd en in de loop der tijd kwam er bij iedere kamer een badkamer. Veranderen was niet zo zijn passie. Daardoor liggen volgens mij de verschoten bruine kleedjes ook al sinds mensenheugenis op de tafeltjes in de gelagkamer, in ieder geval sinds mijn heugenis. www.hotelvanderwerff.nl



'Zo, ben je er weer?'
Deze zomer was ik er weer even een weekje. Het was lang geleden dat ik er voor het laatst was. Schier was voor mij een soort achtertuin in mijn leven geworden, doordat ik er jaren lang regelmatig heen ging. Alleen of met anderen, in ieder geval met verschillende vriendinnen die een rol speelden in mijn leven. Vooral vanuit Groningen kwam Schiermonnikoog van de Waddeneilanden al gauw in aanmerking als plek om eens een weekendje, ja zelfs enkel maar een dag heen te gaan. Later meestal een (mid)week. Maar regelmatig. Het werd zelfs zo, dat ik van harte welkom werd geheten door een van de obers die er al langere tijd waren, als ik pas na enige tijd weer eens kwam. 'Zo, ben je er weer?' 
Deze keer wil ik dat ook uitproberen. Maar ik moet zeggen, er lopen verschillende nieuwe gezichten rond. Slechts een van de 'oude garde'. Hij herkent mij niet zo, maar ik hem wel. Typerend voor de sfeer, zoals ik die ken, komt deze man in de eetzaal in alle rust bij onze tafel staan om uitvoerig uit te leggen waar degenen zijn die wel tot de oude garde behoren en er nog zijn, maar nu niet aanwezig, zoals Durk en Minne. Verder, Fischer is nogal ziek en vertoont zich niet meer zoveel. Om hem heen rennen de jongere kelners hard om in de volle eetzaal de mensen te bedienen. Zo ken ik het. Een filmische eetzaal met diverse tafels en allerlei mogelijke scheepstaferelen aan de wand, ouderwetse metalen hotel-soepterrines op een bijzettafeltje naast waar je zit en een kelner die opschept en open staat voor een grapje of een gesprek. Allemaal in het zwart met wit overhemd. Overvloedige Hollandse 3-gangen-pot of enigszins van over de grens, maar geen zeer exotische menu's. Niet extreem duur ook. Een feest heb ik het altijd gevonden om hier te eten.    

'Goodbye my love'
Tot slot in verband met Fischer nog een enkele opmerking over zijn gastvrijheid middels het extra laten rijden van gastenvervoer van en naar de Veerdam. Oorspronkelijk dus - en die heb ik lang zien rijden - een zwarte limousine. Een taxi die hij zelf bestuurde. Dat deed hij trouwens ook de bus, lang nadat die er kwam. Een ouderwetse bus, afkomstig uit Basel schijnbaar. Later zag ik vooral Durk en soms Minne, de vooraanstaande obers van de oude garde, deze bus besturen. Tien jaar reed die bus, tot oktober 2012. Op You Tube is een uiterst vermakelijke video te vinden van de laatste gang vanuit het dorp naar de Veerdam. (van der Werff-bus adieu) Alleen redde hij het kennelijk niet meer. Een truck met oplegger moest ervoor komen om hem af te voeren.



 Hilarisch om te zien wat er voor nodig was om die bus op de oplegger te krijgen. De mensen die dit gebeuren begeleidden wisten duidelijk niet hoe dat moest. Uiteindelijk kwam er zelfs een vorkheftruck aan te pas om hem dusdanig op te tillen en vooruit te drukken dat het uiteindelijk paste. Weg reden truck en oplegger. Omstanders hoorde je roepen 'nou tabé dan, hé', zoals Groningers dat kunnen zeggen. Op weg naar de Veerdam en de boot op horen we als begeleiding bij het gebeuren 'Goodbye my love, goodbye. Goodbye and au revoir. As long as you remember me, I'll never be too far', de gevoelige snaar van Demis Roussos. Schitterend. Nu rijdt er een behoorlijk wat modernere bus, maar nog steeds speciaal voor gasten van het hotel.

Jan Berend Bazuin is er ook niet meer
Zoals gezegd 'Schiermonnikoog verandert, maar blijft hetzelfde.' Als je er lang niet was, vallen dingen op die natuurlijk veranderd zijn. Er zijn nieuwe winkeltjes of een vroeger restaurant (de Sâpkum) dat winkel van sinkel geworden is.Het politiebureau heeft een nieuwe plaats gekregen verderop in dezelfde straat, de Middenstreek. Ik was hem eerst al kwijt. Hotel Van der Werff staat in het midden van het dorp op een centraal kruispunt. Op een ander iets minder centraal kruispunt, maar nog wel centraal genoeg om er regelmatig langs te komen, aan het begin van de Badweg, stond Steakrestaurant Brakzand, gerund door de andere vooraanstaande Schier-man naast Fischer, Jan Berend Bazuin.
Sabine, goede vriendin uit Zuid-Duitsland, en ik liepen eens de restaurantjes langs om te zien waar we vanavond zouden gaan eten. We kwamen er langs en het heette niet meer Brakzand, het was geen steakrestaurant meer. Reden: Jan Berend Bazuin was overleden, in oktober 2013, op 70-jarige leeftijd. Ook nog niet zo oud dus. Ooit leerde ik hem kennen na een repetitie van het op Schiermonnikoog wereldberoemde Shanty-koor. Die repetitie vond natuurlijk plaats bij van der Werff. Na afloop raakte ik met hem aan de praat, een glas bier in de hand. Ik vertelde hem dat ik al zo vaak op Schier was, maar nog nooit helemaal op de Oostpunt van het eiland, de Balg. Het eiland is zestien km. lang. Moet je dan ook weer terug, dan loop je dat stuk niet gauw. Maar dat kon niet, vond Bazuin. 'Ik kom je morgen halen met de terreinwagen en dan gaan wij daar heen'. Zo'n open type was dat dus. Wat kenden we elkaar nou? Het was een prachtige tocht over het strand en aan de Balg zag je in de verte diverse zeehonden  op een zandbank spelen. Onderweg natuurlijk gesprekken. Maar ook hij is er niet meer.



Kom je er vaker en al gedurende langere tijd dan vallen dit soort veranderingen op, maar wat het zelfde blijft is het eiland en zijn schoonheid als zodanig. De prachtige brede, witte stranden waar je eindeloos over heen kunt lopen. De uitgebreide duingebieden met de nodige cranberry-struiken met de oranje bessen. De eindeloze fietstochten die mogelijk zijn. De uiterste rust, zodra je het dorp uit bent en nauwelijks meer een mens tegen komt, de mooie straatjes met eilanderhuisjes. Hoe het eiland verder moet zonder Fischer en Bazuin is natuurlijk een vraag, maar men zal nieuwe wegen vinden. Er zullen nieuwe prototypes van 'Schier' opstaan. Veranderingen, terwijl veel hetzelfde blijft.

Han Dijk