In verschillende werelden leven.

Het boek is er. Het zijn losse verhalen zonder een duidelijk ander verband dan dat ze in meerdere of mindere mate, scherper of minder scherp laten zien hoe ik in het leven sta, hoe ik kijk. Want zo schrijf ik ook: 'op de grens tussen werelden'.Tussen werelden moeten we geen grenzen en muren op (willen) richten waarachter we ons verschansen. We moeten ze eerder afbreken. Zo blijven er verbindingen, zoals er bruggen liggen bij Deventer over de IJssel. Goede vriendin Inez van der Spek heeft gezien dat er zo naar de verhalen gekeken kan worden. Ik vroeg haar om eens naar mogelijkheden van compositie te kijken. De hoofdlijn in het boek: in ieder verhaal komt dat thema op de een of andere manier ter sprake.
Het is een verhalenboek geworden op de grens tussen werelden. Er zijn veel werelden waarin we tegelijk leven. Vaak zijn we ons daarvan niet of nauwelijks bewust. Ja, mensen verzuchten wel eens 'ik zou er een boek over kunnen schrijven', maar ze doen het niet. Ik wel. Vaak ook zijn we ons er maar al te degelijk van bewust. We benoemen de grenzen ervan zeer precies en maken er muren van waar je niet doorheen kan. Hongarije tegen de vluchtelingenstroom. Israël bij Gaza, Wilders tegen de moslims. De VS tegen binnenkomende Mexicanen. Dé Muur en het verzet daartegen is nog maar net afgebroken. Dezelfden die toen zo tegen dé Muur waren werpen nu graag muren op.

Wat voor verhalen?
Moet je nagaan: in oktober 2013 schreef ik er al een blog over. Er zou een 'bundeling van verhaaltjes' komen. Zeker, omdat er enkele grotere verhalen in staan, maar ook in het algemeen gesproken heb ik het niet meer over 'verhaaltjes'. Klinkt te klein en te aandoenlijk. Ook klinkt het te bescheiden. Ik ga er wel bescheiden mee om, er zijn grotere schrijvers dan ik. Maar te bescheiden hoef ik nu ook weer niet te zijn. Ik heb het aangedurfd en er is heel veel geschaafd aan de verhalen, voor zover ze er al waren. Mijn hemel, wat een werk is zo iets toch om klaar te krijgen. Vandaag heeft uitgever Nico Joost Bunk van ArtNik-uitgaven het naar de drukker gestuurd. Een mijlpaal. Zaterdagmiddag 1 augustus zal de presentatie in Deventer zijn. Later zal er nog een volgen in Amsterdam.

Deze verhalen kunnen helpen  bij de bewustwording van het leven in verschillende werelden. Verwart het je? Vind je een eigen lijn? Vermaakt het je? Word je er bang van? In ieder geval valt te zien hoe ik daar mee om ga. Voor mij is van belang om te proberen te kijken vanuit de kwetsbare kant van de samenleving. Dat ligt er in die verhalen niet altijd duimen dik bovenop. Er zijn dan ook behoorlijk wat luchtige verhalen te vinden in het boek. Bij sommige verhalen is de diepere laag wat duidelijker zichtbaar. Zo probeer ik ook journalistiek te werken, tegen journalistiek aan te kijken. Soms mag het en moet het dieper reiken, wil je als lezer ook werkelijk het idee krijgen dat je wat nieuws te zien of te horen krijgt. Niet enkel de oppervlakte beschrijven die we allemaal wel kunnen zien.

Het Europa van de verschillende werelden
Deze blog schrijf ik midden in een spannende tijd. Je kunt je afvragen hoe journalisten en schrijvers omgaan met de spanningen in Europa die ons allen bezighouden. Hoe weinig duidelijk lijkt het te zijn dat er twee werelden om de tafel zitten in Brussel. Veel mensen zien dat niet helder. Mijn vraag is trouwens wel of Tsipras en de zijnen het wel voldoende duidelijk maken dat dat zo is. Maar misschien is dat deel van het ingewikkelde dat zich voordoet. Dijsselbloem, Schäuble en Merkel denken dat er eigenlijk maar één wereld is en dat is de wereld van het Neoliberalisme. Nooit van zijn levens dagen komt die term uit hun mond. Enkel dat er 'hervormd' moet worden en grootscheeps bezuinigd en dat veel meer nog aan de markt moet worden overgelaten. Zij schijnen precies te weten welke kant het op moet, welke kant de Grieken op moeten. Die laten echter vooral merken dat dat type maatregelen hen nu juist bezig is de kop te kosten. Dat wil zeggen heel veel gewone mensen kost het de kop.
De genoemde top-Europeanen (wat eigenlijk het Europarlement zou moeten zijn) doen in ieder geval net, alsof ze niet door hebben waar het Grieken om gaat. Ze lijken over het andere wat het bewerkstelligt ook helemaal niet te willen praten. Snappen ze het echt niet, doen ze alsof of zijn ze te dom? Terwijl het wel eens zou kunnen zijn dat praten is wat hoognodig eens moet. Er zijn echter veel politici en ook journalisten die hetzelfde zeggen en zich niet lijken te bekommeren over de 'twee' werelden waarin we leven.
Waar het me hier om gaat is niet een analyse van de toestand met betrekking tot Griekenland te plegen. Wel dat op het moment dat mijn boek bezig is uit te komen dit een scherp voorbeeld is van hoe er verschillende werelden zijn. Ook die ons mogelijk niet aan staan. Voor mij is het eveneens een scherp voorbeeld van hoe en vanwaaruit ik schrijf, omdat ik zo leef: ik zoek de grenzen tussen de werelden op en probeer op die grenzen te leven en vanuit die grenzen te kijken.

Zie je dat zelf ook zo?
Dit voorbeeld noem ik hier ook, omdat ik merk soms zomaar zelf heel onverwacht midden tussen die werelden ook echt in te zitten. Laatst had ik een gesprek met iemand van wie ik dus helemaal niet verwachtte dat hij met zijn hoofd midden in de andere wereld zit, de wereld van die top-Europeanen. Van de daar tegenover staande wereld is eigenlijk enkel doorslaggevend wat vanuit die ene wereld als logisch gezien wordt en dus wel logisch voor alles en iedereen zal zijn: schulden moet je terug betalen, klaar, einde verhaal. Op zulke momenten wil ik nog wel eens dichtslaan en kom ik niet altijd op de argumenten om mee te weerleggen wat naar ik meen prima te weerleggen is. Hoe kan de werkelijkheid soms zo slecht doordringen in een hoofd dat overigens helder nadenkt en ook wel open staat voor solidariteit met wie er zwak voor staan? Hij hoort zélf bepaald niet tot de rijken. Ik schrik daarvan. Ik ben er verdrietig over, want ik mag hem graag en denk samen in dezelfde wereld te vertoeven. Ik ben dan boos op al die schrijvers die bijvoorbeeld hem niet hebben bereikt met andere berichten.

Het boek bevat niet enkel zulke zware thema's. Daar ligt het accent niet. Tenminste niet zo sterk ten aanzien van wat actualiteitswaarde heeft. Maar de vele min of meer luchtige verhalen bevatten misschien wel iets dat verder strekt: ze kunnen er misschien toe leiden dat je zelf ook gaat nadenken over hoe het jou zelf eigenlijk vergaat.

Han Dijk.

Zaterdagmiddag 1 augustus a.s. wordt dit boek om 14.00 uur gepresenteerd op de oever van de IJssel vlakbij voetpontje en IJsselhotel (bij de boom op de foto). Een preciezere uitnodiging wordt in ieder geval toegestuurd aan vrienden en bekenden of komt je langs een andere weg onder ogen.
INTEKENLIJST: Ook kun je al vast voor inschrijven bij mij (j.p.gdijk@kpnplanet.nl). Dan ben je zeker van een exemplaar.
CROWDFUNDING: Tenslotte kan je het alvast bestellen én alvast betalen. Dat helpt Nico en mij om de eindjes van de productie met grotere financiële ruimte aan elkaar te kunnen knopen. Crowdfunding heet zo iets tegenwoordig. Dan maak je eur. 17,50 over (incl. verzendkosten - adres, postcode en plaats vermelden) of eur. 14,95 (excl.verzendkosten) naar NL 48 RABO 0129 49 84 59, tnv. ArtNik, o.v.v. Han Dijk