Redding van de Britse democratie.

Zoals het soms gaat: je zet de tv aan en je valt midden in iets wat nogal wat betekenis heeft. Vanmorgen (dinsdag 24 september) viel ik midden in de verklaring van Lady Hale, voorzitter van de Britse Hoge Raad. In ongelofelijk scherpe en voor geen misverstand vatbare woorden spreekt ze over een door deze Raad unaniem genomen beslissing: Minister-president Boris Johnson is illegaal bezig (geweest) met zijn naar huis sturen van het Britse parlement. Ook de benadrukking dat het hier een juridische en geen politieke uitspraak betreft mbt. al of juist niet Brexit. De speaker van de House of Commons - meneer 'Order' - verwelkomt dit besluit en roept de parlementsleden terug voor morgenochtend 11.30u. Britse tijd. Bij Jinek, later in de week, vertelde mr. Order dat zijn kat zo genoemd is. Dus als hij 'Order' roept in het parlement, roept hij in feite zijn kat. Wel grappig.

Reacties
Een heel aantal reacties verzamelde de BBC. Van mensen uit de oppositie (Labour, Liberal Democrats en SNP met name), journalisten, juridische deskundigen en mensen op straat. Niet dus nog van Boris Johnson die in New York is voor de VN en zelfs niet van andere conservatieven die zich voorlopig stil willen houden naar het lijkt. Rond zes uur was hij even te zien met Donald Trump aan zijn zijde en zei hij niet meer dan dat hij de enige was die Brexit erdoorheen zou kunnen krijgen. Alsof hij niet wist wat er thuis aan het gebeuren was. De reacties van anderen gaan in de richting van 'Johnson moet nu aftreden' tot 'dit is een dag van de democratie'. Ook discussie over de vraag naar wanneer algemene verkiezingen nodig zijn of juist eerst een nieuw Referendum.

Even later belde ik mijn zus om haar ofwel te vertellen wat net helder geworden was ofwel met haar onze reactie op het gebeuren te delen. Ze had het nog niet gehoord of gezien en ik vertelde geroerd wat net uitgesproken was. Met een traan in mijn stem vertelde ik wat een Schotse vrouw (SNP-ster volgens mij) heftig uit sprak: 'Dit is de dag van de democratie'. Ja, in de Britse situatie moet dat wel zo aangevoeld zijn door velen. Want er is gelukkig een hogere instantie die kan zeggen dat er iets fundamenteel constitutioneel mis ging, toen Johnson het parlement stop zette. Iets wat gehoopt mag worden dat zoiets ook in de VS mogelijk is in verband met de asociale politiek van de Trompetter. Zeker, nu uitgerekend nu daar een impeachment aan de orde wordt gesteld. Maar dat is een ander verhaal.

Labour
Labour was nog bezig met hun congres in Brighton. Bij een tweede 'per ongeluk' - inschakeling van de tv aan het eind van de middag werd de toespraak van Jeremy Corbyn live uitgezonden. Een verkiezingstoespraak in feite. Maar mij sterk aansprekend, omdat hij even op een rij alles zette wat decennia neoliberaal beleid van bezuinigingen voor kwetsbaren en kwetsbare sectoren al kapot gemaakt hebben. Behalve natuurlijk voor de rijken. Nadrukkelijk ook aandacht voor de militaire aanpak van problemen vooral in het MiddenOosten die enkel terrorisme vergroot hebben. Daartegenover stelde hij van alles wat Labour in de regering allemaal zou terugdraaien of werkelijk zou aanpakken, zoals de strijd ivm. de klimaatverandering en geen militaire aanpak meer van internationale problemen. Een verhaal dat vroegere Labourleider Blair niet zou hebben gehouden of ook mensen als Dijsselbloem niet die EU-landen als Griekenland de geldstrop mee hebben omgehangen. Hij was net in DWDD. Heb niet verder gekeken.Wat mij betreft is Labour dus weer op een goede toer. Belangrijk in zijn verhaal was tevens het vertrouwen in de mensen. Die zouden duidelijk maken hoe het verder moet.
Door dit soort zaken en dus niet enkel de Brexit-kwestie in samenhang aan de orde te stellen wordt ook voor mij democratie weer een inhoudelijke en niet enkel een formele aangelegenheid. Daarom ook kan ik vandaag de rilling krijgen, als gezegd wordt 'dit is de dag van de democratie'. Geweldig de scherpe en vooral unanieme uitspraak van het Hof. Democratie is heersen door en voor het volk. En dat overigens wel door juist die samenhangen tussen de zaken aan de orde te stellen en niet een one issue-politiek voor te stellen die enkel en op een volstrekt verkeerde manier ingaat op de angsten van mensen. Geen racisme en fascisme op dit vlak dus.

De Britse wereld
Zo was er nogal wat dat mij sterk aansprak vandaag. Het bleek me maar weer eens dat ik Engeland, Schotland en de andere delen van dit Verenigd Koninkrijk en mensen die daar leven lief heb. Ik zie voor me al die mensen die ik in de loop der jaren dat ik daar graag was heb leren kennen. Ik probeer me voor te stellen wat ze mee maken. Hoe ze deze dagen beleven. Wat dit voor hun opvattingen over Brexit betekent. Maar ook dat er meer aan de orde is dan Brexit, zoals Corbyn scherp duidelijk maakte.
Ondertussen enkele dagen later: Toch doen de Britse regering en Boris Johnson voorop alsof het enkel over Brexit gaat. Ze schelden daarbij de oppositie uit en hebben nog nooit een woord verloren aan enige verontschuldiging tav. de uitspraken van het Hof over illegitimiteit van het opschorten van het parlement. Een wonderlijke tijd daar. Hoe zal dat allemaal aflopen?

Han Dijk

Over de uitslag van het Brexit-referendum indertijd heb ik een blog geschreven op 29 juni 2016. Is misschien aardig om naast deze blog te leggen.